खोटारडा चीन... विनीत वर्तक ©

खोटारडा चीन... विनीत वर्तक ©

१६ जून २०२१ ला चीन ने आपल्या तैशान अणुभट्टी मधे सगळं आलबेल असल्याचं सगळ्या जगाला निक्षून सांगितलं होतं. आज जवळपास महिन्याभराने त्या अणुभट्टीतून विकिरणाचा धोका वाढल्यानंतर चीन ने अणुभट्टी बंद करण्याचा निर्णय घेतला आहे. मुळातच आपल्या घरातील सगळं झाकून दुसऱ्याच्या घरात वाकून बघणाऱ्या चीन कडून दुसरं काही अपेक्षित नव्हतं. पण या सगळ्यावर ज्या पद्धतीने दुजाभाव केला जातो आहे त्यावरून आपण खूप काही शिकण्यासारखं आहे. 

कोरोना ची सुरवात चीन च्या वुहान प्रांतातून झाल्याची बातमी अगदी शेवटच्या पानावर कोपऱ्यात देणाऱ्या भारतातील मिडिया ने भारतातल्या डेल्टा विषाणू ने कसं जगाला ग्रासलं आहे याची ठळक बातमी आपल्या फ्रंट पेज आणि ब्रेकिंग न्यूज मधे दिलेली आहे. आताही विकिरणाचा धोका वाढला असताना भारतातील तथाकथित मानवी हक्काचे समर्थक असे सगळे मूग गिळून गप्प आहेत. तैशान अणुभट्टी मधे Électricité de France (EDF) या फ्रांस कंपनीचा ३०% हिस्सा आहे. जरी यात फ्रांस कंपनीचा हिस्सा असला तरी अणुभट्टी चालवण्याची किंवा त्या संदर्भात निर्णय घेण्याचे संपूर्ण अधिकार हे चीनकडे आहेत. या अणुभट्टी च कार्य योग्य रीतीने चालते का नाही हे फक्त बघणं आणि त्या संदर्भात योग्य गोष्टी चीन च्या सरकार किंवा ती अणुभट्टी चालवणाऱ्या संस्थेस सुचवणं एवढीच जबाबदारी या कंपनीवर होती. 

Électricité de France (EDF) ने एप्रिल महिन्याच्या सुरवातीला अणुभट्टी मधील विकिरण गॅस चे प्रमाण वाढत असल्याचं नमूद करून त्याने विकिरणाचा धोका वाढलेला आहे अशी चेतावणी चीन च्या सरकारला आणि अधिकाऱ्यांना दिलेली होती. यावर तोडगा काढण्यापेक्षा चिनी लोकांनी नेहमीप्रमाणे आपल्या झालेल्या चुका लपवण्यासाठी सगळं काही आलबेल असल्याचं जगाला निक्षून सांगितलं. फ्रांस च्या कंपनीने या अणुभट्टी च्या जवळच्या भागात विकिरणाचं प्रमाण लक्षणीयरीत्या वाढल्याचं नमूद केलं होतं. याचा अर्थ अणुभट्टी मधून मानवाला आणि साऱ्या सजीवांना घातक असणाऱ्या पार्टीकल आणि गॅसेस चा विसर्ग होत होता. फ्रांस च्या कंपनीने ताबडतोब अणुभट्टी बंद करून पुन्हा संपूर्ण अणुभट्टी च्या कामाचा आणि तिथल्या सुरक्षा उपायांचा आढावा घेण्याचे निर्देश दिले होते. 

खोटारड्या चीन ने यावर उपाय म्हणून जी विकिरणाची सुरक्षित पातळी एखाद्या अणुभट्टी च्या जवळच्या भागात आंतरराष्ट्रीय कायद्यांप्रमाणे पाळली जाते. ती चीन सरकारने वाढवून फ्रांस कंपनीने दिलेले आकडे हे सुरक्षापातळीच्या आत आहेत असं नमूद करून अणुभट्टी सुरु ठेवली. फ्रांस कंपनीकडे ती अणुभट्टी बंद करण्याचा अधिकार नसल्याने त्यांनी जागतिक पातळीवर याबद्दल आवाज उठवला. यावर चीन ने अणुभट्टीत असलेले ५ इंधनाचे रॉड हे खराब असून ६०,००० रॉड मधून हे अवघे ०.०१% आहे असं म्हणत सगळं आलबेल असल्याचं जगाला निक्षून सांगितलं. भारतासारखा संविधानाने दिलेले हक्क तिथल्या सहिष्णू आणि मानवाधिकार लोकांना नसल्याने त्यांना खोटारड्या चीन मधे आपलं तोंड गप्प करून बसल्याशिवाय पर्याय नव्हताच. 

फ्रांस कंपनीने यातला धोका लक्षात घेऊन चीन वर आंतरराष्ट्रीय पातळीवर दबाव वाढवल्याने चीन ला आपली शेपटी गुंडाळून ठेवण्याची नामुष्की ओढवली आहे. 'गिरे तो भी टांग उपर' या उक्तीप्रमाणे चीन ने ही अणुभट्टी बंद करताना मेंटेनन्स च कारण दिलं आहे. तसेच कोणतंही विकिरण झालं नसल्याचं म्हंटलेलं आहे. अर्थात आपली चूक कधीही मान्य न करणाऱ्या खोटारड्या चीन कडून तो काही कबूल करेल अशी अपेक्षा बाळगणं पण चुकीचं आहे. पण या काळात झालेल्या विकिरणाचा धोका कित्येक लोकांना जीवघेणा ठरणार आहे हे येणारा काळच सांगेल. कारण अश्या प्रकारच्या विकिरणातून होणारे परीणाम हे खूप वर्षांनी दिसतात जेव्हा तिथल्या लोकांना कॅन्सर सारखे दुर्धर आजार होतील. तूर्तास फ्रांस कंपनीच्या दबावाखाली चीन ने अणुभट्टी बंद केली आहे. पण जर का यात फ्रांस च्या कंपनीचा हिस्सा नसता तर चीन च्या अणुभट्टीतून होणाऱ्या विकिरणाचे परिणाम पर्यायाने सर्व जगाला भोगावे लागले असते. 

फोटो स्रोत :- गुगल (तैशान अणुभट्टी) 

सूचना :- ह्या पोस्टमधील शब्दांकन (विनीत वर्तक ©) कॉपीराईट आहे.