आकाशातील डोळे... विनीत वर्तक ©
भारताच्या सिमांवर आपल्या सैन्याला २४ तास डोळ्यात तेल घालुन लक्ष ठेवावे लागते. भारताच्या शेजारी असणारं राष्ट्र काहीतरी करून अतिरेकी कारवायांना पुर्णत्त्वास नेण्यासाठी घुसखोरी करण्याच्या प्रयत्नात असते. आपल्या भागावर आपण जमिनीवरून लक्ष ठेवू शकतो पण शत्रूच्या हद्दीत काय चालू आहे ह्याचा सुगावा जर आधीच लागला तर आपण सतर्क राहून त्यांच्या ह्या कारवायांचा बिमोड करू शकतो. आजवर भारतीय सेनेला गुप्तचर खात्याकडून मिळणाऱ्या माहितीवर अवलंबुन रहावं लागत होतं. पण ही माहिती किती भरवशाची तसेच नेहमी योग्य मिळेल अशी शाश्वती नव्हती. अश्या कारणांसाठी शत्रूच्या प्रदेशावर लक्ष ठेवण्यासाठी भारताला डोळ्यांची गरज होती जे डोळे शत्रुला मागोवा लागू न देता शत्रूच्या हालचालीवर लक्ष ठेवुन राहतील. अवकाश अशी एक जागा होती की जिकडुन भारताला शत्रुवर नजर ठेवता येणार होती. भारताने तंत्रज्ञानात प्रगती केल्यावर अवकाशातुन शत्रूवर लक्ष ठेवण्यासाठी इसरो च्या सहकार्याने भारताने आपले डोळे अवकाशात प्रक्षेपित केले. हे डोळे म्हणजेच इसरो चे कार्टोस्याट श्रेणीतील आणि इतर पाळत ठेवणारे उपग्रह. ह्या उपग्रहांचा उपयोग आणि त्यांच महत्व सर्जिकल स्ट्राईक च्या वेळी भारताला दिसुन आलं. ह्यासाठी भारताने अवकाशातुन शत्रूवर लक्ष ठेवण्यासाठी आपल्या डोळ्यांच्या क्षमतेत वाढ करण्यासाठी काम सुरु केलं.
दिवस असो वा रात्र, ऊन असो वा पाऊस अश्या सगळ्या परीस्थितीत पण शत्रूवर लक्ष ठेवण्यासाठी भारताने आपल्या डोळ्यांच्या क्षमतेत वाढ करण्यासाठी भारत इसरो च्या साह्याने येत्या काळात ३ सैनिकी उपग्रह अवकाशात पाठवत आहे. २७ नोव्हेंबर २०१९ ला सकाळी ९ वाजुन २८ मिनिटांनी इसरो कार्टोस्याट ३ चं प्रक्षेपण आपल्या वर्कहॉर्स पी.एस.एल.व्ही. रॉकेट च्या साह्याने करणार असुन त्या सोबत १३ परदेशी नॅनो उपग्रहांचं प्रक्षेपण ही केलं जाणार आहे. कार्टोस्याट ३ हा ५०९ किलोमीटर च्या कक्षेत प्रक्षेपित केला जाणार असुन त्याच आयुष्य ५ वर्षाचं असणार आहे. कार्टोस्याट ३ हा तंत्रज्ञानात अतिशय प्रगत असा उपग्रह असुन त्याच रिझोल्युशन २५ सेंटीमीटर इतकं आहे. (ह्याचा अर्थ होतो की २५ सेंटीमीटर वरील कोणत्याही दोन वस्तूंमध्ये फरक करण्याची त्याची क्षमता आहे.)
ह्या शिवाय यात मल्टीस्पेक्ट्रल तसेच हायपर स्पेक्ट्रल कॅमेरे आहेत जे की इलेक्ट्रोम्याग्नेटीक स्पेक्ट्रम मधील कोणत्याही प्रकाशाचा वेध घेऊ शकतात. (ह्याचा सरळ अर्थ आहे की अगदी काना कोपऱ्यात लपलेला शत्रु ह्याच्या नजरेतुन सुटू शकत नाही). नोव्हेंबर मध्ये ह्या उपग्रहाचे प्रक्षेपण केल्यावर अजुन दोन प्रक्षेपण इसरो करणार असुन त्यातुन आर.आय.स्याट १ आणि आर.आय. स्याट २ चं प्रक्षेपण केलं जाणार आहे. ह्या दोन्ही उपग्रहांची क्षमता अतिशय उच्च असुन ढगाळलेल्या वातावरणात अथवा अगदी रात्रीच्या वेळी सुद्धा ह्यांची फोटो घेण्याची क्षमता आहे. (अवकाशातुन हे दोन्ही उपग्रह ढगांच्या मधुनपण जमिनीवर काय सुरु आहे ह्याचा वेध घेऊ शकतात. ) हे तिन्ही उपग्रह अवघ्या एका महिन्यात इसरो अवकाशात सोडत असुन ह्यांचा उपयोग सैनिकी कामासाठी होणार आहे.
कार्टोस्याट ३ आणि आर.आय. सिरीज मधील उपग्रहांनी भारताच्या नजर ठेवण्याच्या क्षमतेत कमालीची वाढ होणार आहे. ह्या तिन्ही उपग्रहांच्या प्रक्षेपणासाठी इसरो च्या वैज्ञानिक, अभियंते आणि संशोधक ह्यांना खुप शुभेच्छा.
सूचना :- ह्या पोस्ट मधील शब्दांकन (विनीत वर्तक ©) कॉपीराईट आहे.
भारताच्या सिमांवर आपल्या सैन्याला २४ तास डोळ्यात तेल घालुन लक्ष ठेवावे लागते. भारताच्या शेजारी असणारं राष्ट्र काहीतरी करून अतिरेकी कारवायांना पुर्णत्त्वास नेण्यासाठी घुसखोरी करण्याच्या प्रयत्नात असते. आपल्या भागावर आपण जमिनीवरून लक्ष ठेवू शकतो पण शत्रूच्या हद्दीत काय चालू आहे ह्याचा सुगावा जर आधीच लागला तर आपण सतर्क राहून त्यांच्या ह्या कारवायांचा बिमोड करू शकतो. आजवर भारतीय सेनेला गुप्तचर खात्याकडून मिळणाऱ्या माहितीवर अवलंबुन रहावं लागत होतं. पण ही माहिती किती भरवशाची तसेच नेहमी योग्य मिळेल अशी शाश्वती नव्हती. अश्या कारणांसाठी शत्रूच्या प्रदेशावर लक्ष ठेवण्यासाठी भारताला डोळ्यांची गरज होती जे डोळे शत्रुला मागोवा लागू न देता शत्रूच्या हालचालीवर लक्ष ठेवुन राहतील. अवकाश अशी एक जागा होती की जिकडुन भारताला शत्रुवर नजर ठेवता येणार होती. भारताने तंत्रज्ञानात प्रगती केल्यावर अवकाशातुन शत्रूवर लक्ष ठेवण्यासाठी इसरो च्या सहकार्याने भारताने आपले डोळे अवकाशात प्रक्षेपित केले. हे डोळे म्हणजेच इसरो चे कार्टोस्याट श्रेणीतील आणि इतर पाळत ठेवणारे उपग्रह. ह्या उपग्रहांचा उपयोग आणि त्यांच महत्व सर्जिकल स्ट्राईक च्या वेळी भारताला दिसुन आलं. ह्यासाठी भारताने अवकाशातुन शत्रूवर लक्ष ठेवण्यासाठी आपल्या डोळ्यांच्या क्षमतेत वाढ करण्यासाठी काम सुरु केलं.
दिवस असो वा रात्र, ऊन असो वा पाऊस अश्या सगळ्या परीस्थितीत पण शत्रूवर लक्ष ठेवण्यासाठी भारताने आपल्या डोळ्यांच्या क्षमतेत वाढ करण्यासाठी भारत इसरो च्या साह्याने येत्या काळात ३ सैनिकी उपग्रह अवकाशात पाठवत आहे. २७ नोव्हेंबर २०१९ ला सकाळी ९ वाजुन २८ मिनिटांनी इसरो कार्टोस्याट ३ चं प्रक्षेपण आपल्या वर्कहॉर्स पी.एस.एल.व्ही. रॉकेट च्या साह्याने करणार असुन त्या सोबत १३ परदेशी नॅनो उपग्रहांचं प्रक्षेपण ही केलं जाणार आहे. कार्टोस्याट ३ हा ५०९ किलोमीटर च्या कक्षेत प्रक्षेपित केला जाणार असुन त्याच आयुष्य ५ वर्षाचं असणार आहे. कार्टोस्याट ३ हा तंत्रज्ञानात अतिशय प्रगत असा उपग्रह असुन त्याच रिझोल्युशन २५ सेंटीमीटर इतकं आहे. (ह्याचा अर्थ होतो की २५ सेंटीमीटर वरील कोणत्याही दोन वस्तूंमध्ये फरक करण्याची त्याची क्षमता आहे.)
ह्या शिवाय यात मल्टीस्पेक्ट्रल तसेच हायपर स्पेक्ट्रल कॅमेरे आहेत जे की इलेक्ट्रोम्याग्नेटीक स्पेक्ट्रम मधील कोणत्याही प्रकाशाचा वेध घेऊ शकतात. (ह्याचा सरळ अर्थ आहे की अगदी काना कोपऱ्यात लपलेला शत्रु ह्याच्या नजरेतुन सुटू शकत नाही). नोव्हेंबर मध्ये ह्या उपग्रहाचे प्रक्षेपण केल्यावर अजुन दोन प्रक्षेपण इसरो करणार असुन त्यातुन आर.आय.स्याट १ आणि आर.आय. स्याट २ चं प्रक्षेपण केलं जाणार आहे. ह्या दोन्ही उपग्रहांची क्षमता अतिशय उच्च असुन ढगाळलेल्या वातावरणात अथवा अगदी रात्रीच्या वेळी सुद्धा ह्यांची फोटो घेण्याची क्षमता आहे. (अवकाशातुन हे दोन्ही उपग्रह ढगांच्या मधुनपण जमिनीवर काय सुरु आहे ह्याचा वेध घेऊ शकतात. ) हे तिन्ही उपग्रह अवघ्या एका महिन्यात इसरो अवकाशात सोडत असुन ह्यांचा उपयोग सैनिकी कामासाठी होणार आहे.
कार्टोस्याट ३ आणि आर.आय. सिरीज मधील उपग्रहांनी भारताच्या नजर ठेवण्याच्या क्षमतेत कमालीची वाढ होणार आहे. ह्या तिन्ही उपग्रहांच्या प्रक्षेपणासाठी इसरो च्या वैज्ञानिक, अभियंते आणि संशोधक ह्यांना खुप शुभेच्छा.
सूचना :- ह्या पोस्ट मधील शब्दांकन (विनीत वर्तक ©) कॉपीराईट आहे.
No comments:
Post a Comment