राफेल की जे.एफ. १७... विनीत वर्तक ©

 राफेल की जे.एफ. १७... विनीत वर्तक ©

पाकिस्तान ने जे. एफ. १७ च्या ब्लॉक ३ मधील लढाऊ विमानांची निर्मिती करण्याची घोषणा नुकतीच केली. ह्या निमित्ताने पाकिस्तान च्या सो कॉल्ड शिकलेल्या अभियंत्यांनी पाकिस्तानी जनतेला आपलं लढाऊ विमान राफेल ला कसं टक्कर देऊ शकते ह्याच्या दर्पोक्त्या मारल्या आहेत. अर्थात ह्या गोष्टी ऐकून भारतातल्या घरभेदी शत्रुंना तोंडसुख घेण्याची एक संधी मिळाली आहे. पाकिस्तान आणि त्यांचे चमचे उर फुटून बोंबलत असले तरी जग ह्या दोन लढाऊ विमानाबद्दल काय म्हणते ते जास्ती महत्वाचं आहे. कोण श्रेष्ठ आणि कोणतं लढाऊ विमान वरचढ ह्याचे निकष वेगळे असतात. नुसत्या वेगावरून किंवा त्यावर असलेल्या क्षेपणास्त्रामुळे एखादं विमान श्रेष्ठ होत नाही. अनेक पातळ्यांवर दोन्ही विमानांची तुलना केल्यावर त्याचा अंदाज येऊ शकतो. शेवटी त्याला चालवणारे वैमानिक हा एक हुकमाचा एक्का त्याच स्थान डळमळीत किंवा अबाधित ठेवत असतो. 

ह्या दोन्ही विमानांच तुलनात्मक विश्लेषण केलं तर पाकिस्तान चा दावा किती पोकळ आहे हे स्पष्ट होतं. 

जे.एफ. १७ एक मल्टिरोल फायटर एअरक्राफ्ट आहे तर राफेल एक ओम्नीरोल फायटर एअरक्राफ्ट आहे. मल्टिरोल आणि ओम्नीरोल मध्ये काय फरक आहे हे जाणून घेणं महत्त्वाचं आहे. मल्टिरोल फायटर एअरक्राफ्ट म्हणजे जे एकावेळेस वेगवेगळी कार्य करू शकते. ज्यात स्ट्राईक, सर्व्हेलन्स आणि एअर सुपिरिएटी अश्या पद्धतीच कार्य अथवा रोल निभावू शकते. तर ओम्नीरोल फायटर एअरक्राफ्ट मल्टिरोल च्या कार्यांच्या सोबत विमानवाहू बोटीवरून उड्डाण भरण्यास आणि त्याचसोबत आण्विक क्षेपणास्त्र डागण्यास सक्षम असते. आता लक्षात आलं असेल की राफेल हे जे.एफ.१७ पेक्षा सरस आहे.

जे.एफ.१७ हे सिंगल इंजिन असणारं लढाऊ विमान आहे तर राफेल हे दोन इंजिन असणार लढाऊ विमान आहे.  जे.एफ.१७ चा हवेतील वेग साधारण १९६० किलोमीटर/ तास आहे. राफेल चा हवेतील वेग २२२३ किलोमीटर/ तास आहे. राफेल चा वेग जास्ती असल्यामुळे साहजिक राफेल वेगात पुढे आहे. आधी लिहिलं तसं राफेल मध्ये दोन इंजिन आहेत त्यामुळे साहजिक जास्त वजन घेऊन उड्डाण भरण्याची क्षमता राफेल मध्ये जास्ती आहे. जे.एफ.१७ हे १२.४ टन वजन घेऊन उड्डाण भरू शकते तर राफेल त्याच्या जवळपास दुप्पट २४.५ टन वजन घेऊन उड्डाण भरू शकते. हार्ड पॉईंट हा एक महत्वाचा घटक लढाऊ विमानात बघितला जातो. हार्ड पॉईंट म्हणजे किती ठिकाणी आपण त्या विमानात दारुगोळा अथवा क्षेपणास्त्र ठेवू शकतो. जितके जास्त हार्ड पॉईंट तितकी जास्त क्षेपणास्त्र आणि तितकं जास्त घातक ते विमान. जे.एफ.१७ मध्ये ७ हार्ड पॉईंट आहेत तर राफेल मध्ये १४ हार्ड पॉईंट आहेत. राफेल आपल्या वजनाच्या २.५ पट वजन घेऊन उड्डाण भरण्यास सक्षम आहे. ह्यामुळे राफेल समोर जे.एफ.१७ कुठेच टिकत नाही. 

जे.एफ.१७ ची उड्डाण भरण्याची क्षमता २०३७ किलोमीटर इतकी आहे. ह्याचा अर्थ जे.एफ.१७ उड्डाण भरणाच्या ठिकाणापासून जास्तीत जास्त २०३७ किलोमीटर जाऊ शकते आणि तितकच परतीचं अंतर कापू शकते. त्यानंतर त्याला इंधन भरण्याची गरज लागते. राफेल ची उड्डाण भरण्याची क्षमता ३७०० किलोमीटर आहे. ह्या शिवाय राफेल मध्ये हवेतल्या हवेत इंधन भरता येऊ शकते त्यामुळे राफेल अजून जास्त अंतर कापू शकते. ह्या बाबतीत ही जे.एफ.१७ राफेल ला कुठेच टक्कर देऊ शकत नाही. जे.एफ.१७ च रडार क्रॉस सेक्शन हे ४ वर्ग मीटर आहे. रडार क्रॉस सेक्शन हे जितकं जास्ती तितक्या लवकर लढाऊ विमानाचा सुगावा शत्रू राष्ट्राला लागू शकतो. जे.एफ.१७ च्या तुलनेत राफेल च रडार क्रॉस सेक्शन हे फक्त ०.५ वर्ग मीटर आहे. ह्यामुळेच राफेल जवळपास स्टेल्थ म्हणजे रडार वर अदृश्य असल्या सारखं आहे. राफेल मध्ये असलेली स्पेक्ट्रा सिस्टीम कोणत्याही प्रकारचा रडार सिग्नल ला विरुद्ध दिशेने तयार करू शकते आणि शत्रूला चकमा देऊ शकते. 

जे.एफ.१७ च्या ब्लॉक ३ मध्ये चीन च पी.एल. १५ हे बी. व्ही. आर. क्षेपणास्त्र बसवलं जाणार आहे. ज्याची मारक क्षमता ३०० किलोमीटर पर्यंत आहे जी की राफेल मध्ये असलेल्या मेटॉर क्षेपणास्त्रापेक्षा जास्ती आहे असं चीन सांगतो. नुसत्या क्षमतेवर पी.एल. १५ श्रेष्ठ आहे हे चुकीचं आहे. पी.एल. १५ च वजन जवळपास ५०० किलोग्रॅम आहे आणि ते रॉकेट मोटार पद्धतीचा वापर करते. ह्या पद्धतीत ह्यातील मोटार एकाचवेळेस इंधनाच ज्वलन करून आपलं लक्ष्य गाठत असते. पण समजा मधल्या रस्त्यात जर त्याला रस्ता बदलायचा असेल तर ह्या क्षेपणास्त्रात ते करण्यासाठी इंधन उरत नाही. ह्याचा सरळ अर्थ आहे की पी.एल.१५ जरी लांब जाऊ शकत असलं तरी मध्ये ते आपला रस्ता बदलू शकत नाही. राफेल मध्ये असलेलं मेटॉर मध्ये रॅमजेट इंजिन बसवलेलं आहे. रॅमजेट इंजिन आपलं सगळं इंधन संपूर्णपणे सुरवातीला वापरत नाही. त्यामुळे मधल्या रस्त्यात जर काही बदल करायचा झाला तर तो करण्यासाठी मेटॉर च्या इंजिनात इंधन उपलब्ध असते. म्हणजे मेटॉर च्या हल्ल्यातून लक्ष्य वाचू शकत नाही. त्यामुळेच मेटॉर जगातील बी.व्ही.आर. श्रेणीतील सर्वोत्तम क्षेपणास्त्र आहे. ज्या दाव्यावर पाकिस्तान जे.एफ.१७ ला राफेल पेक्षा श्रेष्ठ मानतो तो तितकाच पोकळ आहे. 

राफेल मध्ये ह्या शिवाय टलिऑस (TALIOS Multifunctional Targeting Pod), Fighter Sphere Tablet सिस्टीम आहेत. तर राफेल मध्ये CATIA V5 सॉफ्टवेअर आहे. (Computer Aided Three-dimensional Interactive Application) ह्या सगळ्या सिस्टीममुळे राफेल च्या वैमानिकावर अतिशय कमी प्रमाणात ताण असतो. ह्या सगळ्या प्रणालीमुळे वैमानिकाला लक्ष्यभेद आणि विमानाचं नियंत्रण अतिशय सहजतेने हाताळता येते. ह्या शिवाय राफेल ला इराक, सिरीया युद्धाचा अनुभव आहे. ह्या उलट जे.एफ.१७ बाबतीत केलेले सगळे दावे चीन आणि पाकिस्तान ने केलेले आहेत. चीन च्या दाव्याला जगाच्या कोपऱ्यात कोणीच सिरियसली घेत नाही. कारण खोट बोलण्याच्या बाबतीत चीन जगात सगळ्यात पुढे आहे. राफेल च तंत्रज्ञान आणि इंजिन हे फ्रांस निर्मित आहे. तर जे.एफ.१७ तंत्रज्ञान चीन च आहे, इंजिन रशियाने बनवलेलं आहे आणि उत्पादन पाकिस्तान करणार आहे. त्यामुळे ह्या विमानांचा मेन्टनन्स पाकिस्तान पुढली सगळ्यात मोठी डोकेदुखी आहे. कारण ही इंजिन जर दुरुस्त करायची असतील तर ती रशिया ला पाठवावी लागणार आहेत. हा सगळा व्याप पाकिस्तान ला डोईजड होणार आहे. 

राफेल ची किंमत जशी जे.एफ.१७ पेक्षा दुप्पट आहे तसेच राफेल जे.एफ.१७ पेक्षा जवळपास २.५ पट सगळ्याच बाबतीत पुढे आहे. त्यामुळे जे.एफ.१७ ची राफेल शी तुलना हास्यास्पद आहे. पण एकच की भारतासाठी ३६ राफेल पुरेशी नाहीत. निदान अजून ३६ राफेल विमानांची गरज भारताला आहे. 

जय हिंद!!!

फोटो स्त्रोत :- गुगल 

सुचना :- ह्या पोस्ट मधील शब्दांकन (विनीत वर्तक ©) कॉपीराईट आहे.