अमेरिकेची तुटणारी स्वप्न... विनीत वर्तक ©

अमेरिकेची तुटणारी स्वप्न... विनीत वर्तक ©

गेल्या महिनाभरात झालेल्या घटनांचा आढावा घेतला तर एकट्या अमेरिकेत आय. टी. इंडस्ट्री मधे जवळपास ६०,००० पेक्षा जास्त लोकांना पिंक स्लीप म्हणजेच नोकरीतून बडतर्फ करण्यात आलेलं आहे. यात छोट्या मोठ्या सर्व कंपन्या समाविष्ट आहेत. ट्विटर, मेटा, यांच्या रांगेत आता अमेझॉन उभी आहे. या शिवाय इतर अनेक उद्योग समूह आपल्या उद्योगाची पुनर्रचना करत आहेत. अर्थात हे एक सायकल आहे जे कोणत्याही उद्योग समूहाचा भाग असते. पण या निमित्ताने अमेरिकेची तुटणारी स्वप्न सगळीकडे वास्तवाची जाणिव करुन देत आहेत. त्याची धग आज आपल्या पर्यंत पोहचते आहे. 

उच्च शिक्षण, डॉलर मधला पगार, स्वप्नवत जीवनशैली या सर्वांचा प्रभाव आपल्या पिढीवर पडला नसेल किंवा त्याची भुरळ आपल्याला पडली नसेल असं क्वचित कोणी असेल. पण त्या मागे लपलेल्या वास्तवावर मात्र कोणी चकार शब्द बोलत नाही. एकतर अश्या गोष्टींना कोल्ह्याला द्राक्ष आंबट म्हणून लेबल लावण्यात येते किंवा पोळलेले आपलं झालेलं नुकसान किंवा दुःख सगळ्यांन समोर मांडायला कचरत असतात. 

आयुष्यभर एकेक पैसे जोडत एका पिढीने आयुष्याची एक वरची पातळी गाठली. आपल्याला जे कष्ट करावे लागले ते आपल्या मुलांना करावे लागू नयेत म्हणून आपल्या मुलांना उज्ज्वल भविष्य देण्याच्या दृष्टीने त्या पिढीने आपलं सर्वस्व पणाला लावलं. त्यातून सुरू झाला मग अमेरिकेच्या स्वप्नांचा प्रवास. भारतात गुणवत्तेला न्याय मिळत नाही या लेबलखाली अमेरिकेत जाण्यासाठी आयत कारण समोर होतं. अनेक अंशी ते आज खरही आहे. पण प्रत्येकाची तितकी गुणवत्ता असते का? या प्रश्नाकडे मात्र कोणीच डोळसपणे बघत नाही. 

आधी स्वप्नपूर्तीसाठी सुरू झालेला अमेरिकेचा प्रवास आज चढाओढीत रूपांतरित झालेला आहे. त्याचा किंवा तिचा मुलगा / मुलगी अमेरिकेला गेली मग माझी का नाही? हीच ती चढाओढ. त्यासाठी गुणवत्ता, आर्थिक निकष आणि गरज या गोष्टी बाजूला ठेवून फक्त आणि फक्त विदेशात शिक्षण घेण्याचा अट्टाहास आता स्टेटस सिम्बॉल बनला आहे. पण यासाठी आपण काय पणाला लावतो आहे याचा विचार करण्याची गरज ही भासत नाही. 

अमेरिकेत शिक्षण घेणं आर्थिक दृष्ट्या खूप खर्चिक आहे. आर्थिक क्षमता येण्यासाठी मग कर्जाचा आधार. मग कसंही करून अमेरिका गाठून, वाट्टेल तसं राहून शिक्षण घ्यायचं. पण खरी सुरुवात तिकडे होते जेव्हा त्या स्वप्नांचं खर स्वरूप समोर येते. जेव्हा एच.वन. बी. व्हिसा साठी नोकरीचा शोध सुरू होतो. जेव्हा योग्य परतावा देणारी नोकरी मिळत नाही तेव्हा स्वप्नांचे इमले तुटायला लागतात. नोकरी जरी मिळाली तरी ती कितपत टिकेल हे कोणीच सांगू शकत नाही. गेल्या महिन्याभरात ज्या पद्धतीने चांगल्या कंपन्यांमध्ये कामगार कपात केली जात आहे. त्याने अमेरिकेच्या स्वप्नांना चांगलाच सुरुंग लागलेला आहे. गेल्या काही आठवड्यापासून लींकडीन सारख्या साईटवर नोकरीसाठी सर्वच वणवण करत आहेत. कारण ६ महिन्यात दुसरी नोकरी मिळाली नाही तर अमेरिकेतून हकालपट्टी होण्याच्या मार्गावर हे सगळेच आहेत. 

जिकडे नवीन नोकऱ्या नाहीत आणि जिकडे सध्या असलेल्या लोकांना संधी नाही तिकडे दरवर्षी करोडो रुपये खर्चून अमेरिकेत शिक्षण घेतल्याचं सर्टिफिकेट घेऊन बाहेर पडणाऱ्या नवीन स्वप्नांना कोणती संधी मिळणार आहे? याचा विचार करण्याची गरज आहे असं मला मनापासून वाटते. गुणवत्ता आणि अमेरिकन शिक्षणाचा दर्जा किंवा तिकडे उपलब्ध होणाऱ्या संधी याबद्दल माझ्या मनात अजिबात शंका नाही. निश्चित भारतापेक्षा या गोष्टी तिकडे चांगल्या प्रमाणात आहेत. पण या सर्व गोष्टींसाठी आपण किंवा आपला मुलगा / मुलगी कितपत पात्र आहे याचा अंदाज आणि अभ्यास करण्याची गरज आहे असं मला मनापासून वाटते. 

अमेरिकेचं शिक्षण हे स्टेटस सिम्बॉल म्हणून आहे की खरोखर गुणवत्तेच्या जोरावर आहे. याचा वेध घेण्याची गरज आहे. सर्व साधारणपणे दोन वर्षाच्या अमेरिकन शिक्षणाचा खर्च ५० लाखांपेक्षा जास्त जातो. जर समजा त्याच पातळीच शिक्षण भारतात घेतलं तर ते अर्ध्यापेक्षा कमी पैशात होतं. मग तेच उरलेले २५ लाख अडचणीच्या वेळी आपला आधार किंवा एका नवीन उद्योगाची पायाभरणी करण्यात गुंतवले जाऊ शकतात हे सरळ साधं गणित आपण कधी सोडविणार आहोत. कोणाला दाखवण्यासाठी, नातेवाईक आणि मित्र मंडळीत मोठेपणा करण्यासाठी आपल्या मुलांना अमेरिकेत पाठवत असाल तर आपण केवढी मोठी रिस्क घेतो आहोत याचा विचार करा. 

या वर्षीच्या अमेरिकन व्हिसा च्या सर्व बुकिंग संपल्यात. त्यासाठी भली मोठी वेटींग लिस्ट आहे. यावरून अंदाज येऊ शकतो की किती मोठ्या प्रमाणात अमेरिकेत शिक्षण घेण्याचं वेड पसरते आहे. ते योग्य का अयोग्य हे अनेक गोष्टींवर अवलंबून आहे. कारण त्याच्या दोन्ही बाजू आहेत. आपण कोणत्या बाजूला आहोत ह्याच गणित प्रत्येकाने आपल्या पद्धतीने करायचं आहे. 

अमेरिकेचं शिक्षण, नोकरी किंवा राहणीमान याची भुरळ पडणं यात काही गैर नाही. स्वप्न बघणं पण चुकीचं नाही. पण सगळं कळत असून सुद्धा आपली ऐपत नसताना, आपली गुणवत्ता नसताना डोळे बंद करून त्यात उडी मारणं हे मूर्खपणाच लक्षण आहे. तेव्हा सजग होऊन निर्णय घ्या हीच सर्वांना विनंती. आयुष्यात पैसा सगळं काही नसला तरी पैसा सर्वाकडे लागतो हे वास्तव आहे. त्यामुळे आपण या सर्वात कुठे याचा अंदाज घेऊन पाऊल पुढे टाका. अमेरिकेची तुटणारी स्वप्न प्रत्यक्षात आपल्या आयुष्याला उध्वस्त करू शकतात.

फोटो शोध सौजन्य :- गुगल

सूचना :- ह्या पोस्टमधील शब्दांकन (विनीत वर्तक ©) कॉपीराईट आहे.